Pezeşkiyan veya Celili – İran’da neler değişir?
Pezeşkiyan veya Celili – İran’da neler değişir? / Al Ain Türkçe Özel
İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan veya Said Celili olacak. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Ali Samir Merdan, Al Ain Türkçe’ye iki ismin vaatlerini ve İran’da yapabilecekleri muhtemel değişimleri anlattı.
İran’da bugün Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu gerçekleşiyor. Seçimde Mesud Pezeşkiyan ve Said Celili Cumhurbaşkanı olabilmek için yarışıyor. Peki seçim sonuçları ülkenin gidişatını değiştirebilir mi? Bugünkü seçimde yarışan iki adayın profilleri ne? Bu adaylar İran’ın iç ve dış politikasında bir değişikliğe neden olabilir mi? Bu soruları Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uluslarası İlişkiler Uzmanı Doktor Öğretim Üyesi Ali Samir Merdan’a sorduk. İşte Merdan’ın Al Ain Türkçe’nin sorularına verdiği cevaplar…
İran seçimindeki iki adayın profilleri ve vaatleri
İran seçiminde yarışan iki adayın profili ve vaatleri neler? Bu konu oldukça merak ediliyor.
Pezeşkiyan seçmene neler vadediyor?
Doktor Öğretim Üyesi Ali Samir Merdan, Mesud Pezeşkiyan’a ilişkin şu bilgileri verdi;
“Mesud Pezeşkiyan’ı birçok kişi Ermeni zannediyor. Ancak Pezeşkiyan Türk asıllı. Geçmişte sağlık bakanlığı yaptı, şu anda da Tebriz Milletvekili. Reformcu olduğunu dile getiriyor. Katı kurallara karşı bazı yumuşama politikaları izleyebilir. Kadınlara yönelik başörtüsü takma zorunluluğunda bazı esneklikler sağlayacağını söylüyor. Doğrudan dile getirmese de etnik kökenleri farklı olanların daha rahat hareket etmesini sağlayacağına yönelik imalarda bulunuyor. Ekonomide düzelme vadediyor. Tabi bu düzelmeyi de dış politikada izleyeceği yolla ilişkilendiriyor. İran’ın ekonomik sıkıntılarının giderilmesini yolu diğer ülkelerle ilişkilerin düzeltilmesinden geçiyor. Pezeşkiyan bunu dile getiriyor. Ambargoların kaldırılması gerektiğini dile getiriyor. Bunu yapmak için de batı ülkeleriyle ilişkilerin düzeltilmesi gerekiyor. Yine Arap ülkeleriyle ilişkileri düzeltmek istiyor. Suudi Arabistan’la başlayan normalleşme görüşmelerini sürdürmek istiyor. Rusya ve Çin ilişkilerinde bir denge kurmak istiyor.”
Celili’nin vaatleri neler?
Peki Said Celili hangi vaatlerde bulunuyor? Ali Samir Merdan bu konuda da şu bilgileri veriyor;
“Sait Celili daha önce üst düzey görevler alan bir siyasetçi. İran’ın Nükleer programına ilişkin görüşmelerde İran heyetine başkanlık etmişti. Celili biraz daha muhafazakar olarak öne çıkıyor. Nükleer programa önem verecek ve bu programları geliştirmeye devam edecektir. Celili’nin daha çok mevcut düzeni devam ettirmek üzerine yoğunlaşacağını söyleyebiliriz. Rejimin görüşlerine paralel olarak gelenekselci politikaların devamını sağlayacağını öngörebiliriz.”
İran’ın çizgisinde değişiklik olur mu? Türkiye’yle ilişkiler nasıl etkilenir?
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Merdan, seçim sonuçlarının İran’ın çizgisinde çok büyük bir değişiklik getirmeyeceğini düşünüyor. Seçilecek isme göre Türkiye ve Türk dünyası ile ilişkilerin nasıl seyredeceğine yönelik öngörülerini ise şöyle anlatıyor;
“Hangi aday kazanırsa kazansın İran’ın çizgisinde çok büyük bir değişiklik olacağını düşünmüyorum. Pezeşkiyan’ın en önemli farkı Batılı ülkelerle ilişkiler konusunda ortaya çıkacaktır. Celili’nin bu konuda bir adım atacağını düşünmüyorum.
İster Celili, ister Pezeşkiyan gelsin Türkiye ilişkilerin en az bu seviyede devam edeceğini bekliyorum. Pezeşkiyan gelirse ilişkilerin bu seviyenin üzerine çıkma ihtimali olacaktır. Türk dünyasıyla ilişkilerde de benzer şeyleri söyleyebiliriz. Mesela Zengezur Koridoru’nun açılması konusunda Pezeşkiyan bir orta yol bulma konusunda adım atabilir. Celili ise bu konuda önceki tutumu devam ettirip, yolun İran’dan geçmesinden yana olacaktır. Bir başka örnek olarak Türk Devletleri Teşkilatı’yla (TDT) ilişkiler konusunda Pezeşkiyan kazanırsa İran’ın TDT’ye gözlemci gibi statülerle katılımı söz konusu olabilir.”
Kaynak: Al-Ain Read More
Kaynak ALINTI: Diyar21.Com Read More
About Author
